Ο σταυρός
ήταν όργανο ατιμωτικής τιμωρίας και φρικτού θανάτου. Οι Ρωμαίοι καταδίκαζαν
στην ποινή της σταυρώσεως τους πιο μεγάλους εγκληματίες.
Σήμερα ο Σταυρός κυριαρχεί σ'
ολόκληρη τη ζωή των πιστών χριστιανών, σ' ολόκληρη τη ζωή της Εκκλησίας μας,
σαν όργανο θυσίας, σωτηρίας, χαράς, αγιασμού και χάριτος. "Όπως γράφει ο
ιερός Χρυσόστομος, "αυτό το καταραμένο και αποτρόπαιο σύμβολο της
χειρότερης τιμωρίας, τώρα έχει γίνει ποθητό και αξιαγάπητο". Παντού το
Βλέπεις. "Στην αγία Τράπεζα, στις χειροτονίες των Ιερέων, στη θεία
λειτουργία, στα σπίτια, στις αγορές' στις ερημιές και στους δρόμους' στις
θάλασσες, στα πλοία και στα νησιά' στα κρεβάτια και στα ενδύματα' στους γάμους,
στα συμπόσια' στα χρυσά και τ' ασημένια σκεύη' στα κοσμήματα και στις
τοιχογραφίες... Τόσο περιπόθητο σ' όλους έγινε το θαυμαστό αυτό δώρο, ή
ανέκφραστη αυτή χάρη.
Όπου κι αν στρέψει κανείς το βλέμμα
του, μέσα κι έξω από το ναό, θα δει το σημείο του σταυρού. Σαν ορατό, σχηματικό
σύμβολο, αλλά και σαν ιερή χειρονομία. Το σημείο του σταυρού δεσπόζει στη ζωή
της Εκκλησίας από τότε πού πάνω στο σταυρό
καρφώθηκε και πέθανε για τη σωτηρία του κόσμου ο ίδιος ο Θεός, ο Κύριος μας
Ιησούς Χριστός, το όργανο αυτό της τιμωρίας έγινε όργανο σωτηρίας. "... Ου γαρ έτι καταδίκης εστί τιμωρία, αλλά
τρόπαιον εδείχθη ημίν σωτηρίας", λέει ένα τροπάριο. Το αντικείμενο της
αισχύνης έγινε ή δόξα της Εκκλησίας. Της κατάρας το σύμβολο, έγινε "αράς
της αρχαίας λύτρον".
Της οδύνης και του θανάτου το ξύλο, έγινε "χαράς σημείον" και
"ζωής ταμείον". Και όλα αυτά επειδή πάνω στο ξύλο του σταυρού, μαζί
με το πανάχραντο σώμα Του, ο Κύριος κάρφωσε και τις αμαρτίες μας.
Ο σταυρός του Χριστού μας συμφιλίωσε
με τον ουράνιο Πατέρα, από τον Όποιο μας είχε χωρίσει ο διάβολος, εξαπατώντας
τους προπάτορες. Ο σταυρός του Χριστού μας άνοιξε τη βασιλεία των ουρανών, αφού
μέχρι τη σταύρωση Εκείνου ο Άδης κατάπινε αχόρταγα ακόμη και τους δικαίους. Γι'
αυτό έχει τόση δύναμη και χάρη, τη δύναμη και τη χάρη του Χριστού, πού, όταν σταυρώθηκε,
τη μεταβίβασε με τρόπο μυστικό και ακατάληπτο στον τίμιο σταυρό Του.
Ο Σταυρός έγινε το σύμβολο του ίδιου του
Χριστού!
Εχθές ήταν η τρίτη Κυριακή των Νηστειών, η «Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης» όπως ονομάζεται. Μετά από τη μεγάλη Δοξολογία στον
όρθρο, ο Σταυρός μεταφέρεται σε μια σεμνή πομπή στο κέντρο του ναού και
παραμένει εκεί όλη την υπόλοιπη εβδομάδα, οπότε στο τέλος κάθε ακολουθίας
γίνεται προσκύνηση του Σταυρού.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το θέμα του Σταυρού, που κυριαρχεί στην υμνολογία αυτής
της Κυριακής, παρουσιάζεται όχι μέσα στα πλαίσια του πόνου, αλλά της νίκης και
της χαράς.
Βρισκόμαστε στη μέση της Μεγάλης Σαρακοστής. Από τη μια πλευρά
η φυσική και πνευματική προσπάθεια, αν είναι συστηματική και συνεχής, αρχίζει
να μας γίνεται αισθητή, το φόρτωμα να γίνεται πιο βαρύ, η κόπωση πιο φανερή.
Έχουμε ανάγκη από βοήθεια και ενθάρρυνση. Από την άλλη πλευρά, αφού αντέξουμε
αυτή τη κόπωση και έχουμε αναρριχηθεί στο βουνό μέχρι αυτό το σημείο, αρχίζουμε
να βλέπουμε το τέλος της πορείας μας και η ακτινοβολία του Πάσχα γίνεται πιο
έντονη.
Η Σαρακοστή είναι η σταύρωση του εαυτού μας, είναι η εμπειρία - περιορισμένη
βέβαια - που αποκομίζουμε από την εντολή του Χριστού που ακούγεται στο
ευαγγελικό ανάγνωσμα αυτής της Κυριακής: <<όποιος θέλει να με ακολουθεί, ας
απαρνηθεί τον εαυτό του ας σηκώσει το σταυρό του, και έτσι ας με
ακολουθεί>> (Μαρκ.8,34).
Αλλά δεν μπορούμε να σηκώσουμε το σταυρό μας και ν'
ακολουθήσουμε το Χριστό αν δεν ατενίζουμε το Σταυρό που Εκείνος σήκωσε για να
μας σώσει. Ο δικός Του Σταυρός είναι εκείνος που δίνει νόημα αλλά και δύναμη
στους άλλους. Αυτό μας εξηγεί το συναξάρι της Κυριακής.
Στη διάρκεια της νηστείας των σαράντα
ημερών, κατά κάποιο τρόπο, και μείς σταυρωνόμαστε, νεκρωνόμαστε από τα πάθη,
έχουμε την πίκρα της ακηδίας και της πτώσης, γι' αυτό υψώνεται ο τίμιος και
ζωοποιός Σταυρός, για αναψυχή και υποστήριξή μας. Μας θυμίζει τα πάθη του
Κυρίου και μας παρηγορεί.. Είμαστε σαν τους οδοιπόρους σε δύσκολο και μακρινό
δρόμο που, κατάκοποι, κάθονται για λίγο να αναπαυθούν. Με το ζωοποιό Σταυρό
γλυκαίνει την πίκρα που νοιώθουμε από τη νηστεία, μας ενισχύει στη πορεία μας
στην έρημο έως ότου φθάσουμε στην πνευματική Ιερουσαλήμ με την Ανάστασή Του..
Επειδή ο Σταυρός λέγεται Ξύλο Ζωής και είναι εκείνο το ξύλο που φυτεύτηκε στον
Παράδεισο, γι' αυτό και οι θείοι Πατέρες τοποθέτησαν τούτο στο μέσο της
Σαρακοστής, για να μας θυμίζει του Αδάμ την ευδαιμονία και την πτώση του από
αυτή, να μας θυμίζει ακόμα ότι με τη συμμετοχή μας στο παρόν Ξύλο δεν
πεθαίνουμε πια αλλά ζωογονούμαστε!
Άρον τον Σταυρόν σου και ελθέ οπίσω μου!
Ήταν κάποτε ένας νέος που δεν ήταν ποτέ ευχαριστημένος κι όλο
παραπονιόταν για τις δυσκολίες που είχε στη ζωή του, τον Σταυρό δηλαδή που
κουβαλούσε. Ο φύλακας Άγγελός του τον άκουγε στωικά, ώσπου μια μέρα άκουσε το
παρόπονό του και του είπε:
- «Αφού ο Σταυρός που κουβαλάς σου φαίνεται ότι είναι
δυσβάσταχτος και δεν είναι της αρεσκείας σου, διάλεξε άλλο Σταυρό, όποιον
θέλεις». Και έφερε τον νέο σε μια πεδιάδα γεμάτη από Σταυρούς κάθε είδους και κάθε
μεγέθους.
Ο νέος έτρεξε εδώ, έτρεξε εκεί, είδε πολλούς Σταυρούς και στο
τέλος πλησίασε έναν ο οποίος ήταν στολισμένος με χρυσό και διαμάντια.
- «Είναι ο Σταυρός ενός πλούσιου, πάρτον αν θέλεις» είπε ο
Άγγελος.
Ο νέος προσπάθησε να τον βγάλει από το έδαφος που ήταν
καρφωμένος, αλλά δεν μπορούσε. Δοκίμασε πάλι και πάλι, αλλά δεν κατόρθωνε να
τον κινήσει ούτε χιλιοστό. Τόσο βαρύς ήταν. Έτσι εγκατέλειψε την προσπάθεια.
Προχώρησε πιο πέρα κι εκεί είδε έναν άλλο Σταυρό, αργυρό και αστραφτερό.
- «Αγαπητέ Άγγελε, επιθυμώ να έχω αυτόν το Σταυρό», φώναξε ο
νέος και τον πήρε. Όμως, τα αιχμηρά άκρα του Σταυρού εκείνου έγδερναν τους
ώμους του νέου κι έτσι μετά από λίγο τον άφησε. Δοκίμασε κι άλλους κι άλλους
Σταυρούς, μα κανένας δεν του έκανε. Άλλοι ήταν μεγάλοι, άλλοι δυσανάλογοι, άλλο
αιχμηροί. Απογοητευμένος, τότε ο νέος, γύρισε στον Άγγελό του και του είπε:
- «Δε θα με βοηθήσεις; Βλέπεις ότι κανείς από αυτούς τους
Σταυρούς δεν είναι για μένα κι έχω εξαντληθεί και δεν μπορώ να ψάξω άλλο».
Στην άρνηση του Αγγέλου, ο νέος έστρεψε το κεφάλι του και τα
μάτια του αντίκρισαν ένα μικρό ξύλινο Σταυρό. Ο νέος τότε τον άρπαξε και καθώς
ήταν ο ελαφρύτερος από όσους είχε δοκιμάσει τον έβαλε στον ώμο του και
αναφώνησε:
- «Βρήκα επιτέλους τον κατάλληλο Σταυρό κι αυτόν θέλω να πάρω».
Τότε ο Άγγελος του είπε:
- «Τέκνον μου, πάρε αυτόν τον Σταυρό, γιατί αυτός είναι ο
καταλληλότερος για εσένα. Εκείνος ο Οποίος τον διάλεξε για σένα γνωρίζει καλά.
Είναι ο Σταυρός τον οποίο κουβαλούσες μέχρι τώρα, παρά τα τόσα παράπονα και τις
διαμαρτυρίες σου. Παρά την λίγη σου γενναιότητα και εμπιστοσύνη στο Πρόσωπό
Του. Πάρτον και πάλι, αλλά αυτή τη φορά με ευγνωμοσύνη και αγάπη και κουβάλησέ
τον μέχρι τέλους, γιατί αυτός ο Σταυρός είναι ο ίδιος που είχες εξαρχής και
αυτός θα σε οδηγήσει ασφαλώς εκεί που πρέπει»!
Πηγές: